Openingswoord Adriaan Brand bij de expo JJAMMS Kunstcollectief – De Kolk, Spaarndam – 10 juni 2018
JJAMMS, dames en heren, is een collectief. De naam is een letterwoord, opgebouwd uit de eerste letter van de voornamen van de deelnemers. Vier van de zes leden presenteren hun werk in Kunstcentrum de Kolk.
Over de Kolk: hoe bijzonder is het dat het kunstcentrum al zoveel jaren bestaat in het Spaarndamse en dat er door de tomeloze inzet van het team elke keer weer een bijzondere expositie te zien is. Ook en vooral nu!
Een collectief… Ik heb een definitie opgezocht: “Collectief als samenwerkingsverband is een groep mensen die een of meer bepaalde belangen nastreven door middel van samenwerking. Een collectief concentreert zich alleen op dit gezamenlijk belang en streeft nooit naar niet-groepsgerelateerde individuele doelen”.
Juist… dan moet er toch iets meer aan de hand zijn dan een aantal mensen die het goed met elkaar kunnen vinden en bijvoorbeeld samen kunst maken. Als ze zich onder die noemer presenteren moeten er raakvlakken zijn. En zouden wij dat gezamenlijke belang kunnen ontdekken en in het werk teruglezen? Een interessante opgave. Dus vroeg ik deze vier mensen er maar naar. De enige domme vraag is immers de vraag die niet gesteld wordt… En gelukkig kwamen er antwoorden.
Men kent elkaar van de academie en besluit gezamenlijk op te trekken. De samenwerking levert wederzijdse versterking op en af en toe een gezamenlijk project. Dat is mooi. Maar er is meer. Toen ik Jolanda, Jos, Aureen en Mariël ter voorbereiding van deze opening sprak, voelde dat ook zo. Natuurlijk blijft het altijd een beetje ongrijpbaar maar aan de manier waarop ze over het eigen en elkaars werk spraken was te merken dat ze elkaar ook optilden, ondanks dat ieder een eigen atelier heeft… Het geheel is meer dan de som der delen wil ik maar zeggen. Een collectief? Ja dus.
Ik stel u graag voor in alfabetische volgorde van de voornamen in JJAMMS:
JOLANDA KANTERS
Citaat: “Op dit moment ben ik erg geïnteresseerd in het fragmenteren van beelden. Door twee of meer foto’s te weven, versnijden en weer samen te brengen, ontstaat een gefragmenteerd, vervreemdend geheel, waardoor het toch weer een harmonieuze samenhang vormt, waarin het leven wordt verbeeld”.
Niets aan toe te voegen. Maar ook haar thema ‘de maakbare mens’ komt aan de orde aan de hand van 3d-werk en fotografie en wat te denken van ‘ashes to ashes’, waarin onze eindigheid op lichtvoetige wijze verbeeld is. Let op je goede been want je staat zo op het verkeerde!
JOS FRANKE
Nog een citaat: “Het gaat er niet zozeer om nieuwe werkelijkheden te tonen, maar om werkelijkheden te tonen die er al eeuwig zijn. Werkelijkheden die zichtbaar worden door de inzet, vaardigheid en geduld van de kunstenaar. Werkelijkheden die bij de toeschouwer herkenning oproepen, zodat deze gaan bestaan”.
Wat moet je denken bij het spartaanse veldbed met het Ö.B.B-dekentje? Staat voor Österreichische Bundesbahnen. En dat in combinatie met die zwartwitfoto van Jolanda van al die mensen in dat bootje in een andere ruimte? En het werk ‘Familiegenen’? Wat heeft dat met jou en mij te maken?
AUREEN HARTHOORN
Citaat: “Ik begin met de bomen. In alle soorten en maten, onze levensbron op aarde. De bomen heb ik ooit een keer vastgelegd in een schets of op een foto. In de houtgravure probeer ik het karakter van de boom zoveel mogelijk in de kleuren en vorm terug te laten komen”.
Voor de serie in de Kolk bestudeerde Aureen Japanse invalshoeken voor kleurgebruik. Ze werkt graag in lagen volgens de ‘verloren materiaalmethode’ waarbij elke laag een drukgang oplevert, die weer wordt gevolgd door nieuw snijwerk waardoor een nieuwe laag ontstaat enz. enz.
Ze hanteert daarbij verschillende stijlen: schilderachtig, ijl of robuust. Lagen en landschappen als thema dus. Mooi en actueel. Ga het zien!
MARIËL VAN SCHRAVENDIJK
Natuurlijk – een citaat: “Mijn werk bestaat uit familieportretten, gebaseerd op een eigen beleving van verleden, heden en toekomst. Hiermee geef ik vorm aan emoties, vreugde, verdriet en gevolgen daarvan in de verhoudingen tussen familieleden. Wat zie je, wat zie je in schaduw, in spiegelbeeld? Hoe lopen de lijnen en verbindingen voor en achter het ‘nu’? Het werk gaat over mijn familie, maar het kan ook over de jouwe gaan.”
Je ziet een installatie die schaduwen werpt op de muur. Het tastbare en het ongrijpbare. Je voelt verleden, heden, toekomst. Je weet nu dat het kan: portretten maken zonder gezichten… Je kunt ze immers zelf invullen?
Door het werk van JAMMS dacht ik na over mijn plaats in de wereld, over mezelf en mijn relaties tot anderen en tot de natuur. Het was vreemd en vertrouwd tegelijk. En het is mooi…
Jaren geleden schreef ik een gedicht voor een kunstenaar van wie ik een werk kocht. Het is zo van toepassing op wat we hier meemaken dat ik ermee wil afsluiten.
Achter vensters
Hoewel het geen verbazing wekt
schrijven wij de tijd geschiedenis.
Beelden: vormen in en buiten ons
in al dan niet bewuste kaders.
De voorgrond is steeds helder:
kozijn en raamstijl, spanjolet.
Uitzicht door hermetisch glas
bedrieglijk binnen handbereik.
Wij zien niet wat wij zien;
niets is voorbij
en niets is ooit
hetzelfde
De expositie is geopend!
Adriaan Brand
